ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΛΑΒΙΩΝ ΣΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ... Η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων...

Μετά και από την απόπειρα δολοφονίας της συνδικαλίστριας Κ.Κούνεβα είναι σκόπιμο να ανοίξει κοινωνικός διάλογος σε σχέση με τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις με την ελαστικοποίηση του εργατικού δικαίου.
Κι αυτό διοτι αυτή η πραγματικότητα μας αφορά όλους ως (μελλοντικούς ή και παραλληλα με τις σπουδές) εργαζόμενους αλλά και ως μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, καθώς τα φαινόμενα στυγνής εκμετάλλευσης των εργαζομένων απο εργολάβους όλο και πληθαίνουν και μέσα στον κοινωνικό μας χώρο, το πανεπιστήμιο...

ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΛΑΒΙΩΝ ΣΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ

Εργολαβία στα Πανεπιστήμια είναι η σύμβαση εκείνη που συνάπτεται μεταξύ του Α.Π.Θ. και ιδιωτικών εταιρειών καθαρισμού ή άλλων υπηρεσιών. Με αυτή τη σύμβαση το Πανεπιστήμιο αναθέτει στην εργολαβική εταιρεία την παροχή και οργάνωση ανθρώπινου δυναμικού και υλικοτεχνικών πόρων για την κάλυψη ορισμένων λειτουργικών αναγκών του.

Μέσα από την παραχώρηση εργολαβιών δημιουργούνται σχέσεις, οι οποίες για συστηματικούς λόγους θα αναλυθούν σε δύο σκέλη.

Το πρώτο σκέλος έχει να κάνει με τη σχέση μεταξύ του Πανεπιστημίου και των εταιρειών εργολαβίας.
To Α.Π.Θ. στην περίπτωση των εργολαβιών, προκηρύσσει διαγωνισμό που απευθύνεται προς εταιρείες χ. καθαρισμού (όπως η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ και η ΑΣΠΙΣ) και δέχεται προσφορές από αυτές, για να καλυφθούν οι εν λόγω ανάγκες. (Στον τομέα του καθαρισμού τέτοιοι διαγωνισμοί λαμβάνουν χώρα αρκετά συχνά, ανά λίγα μόλις χρόνια.)
Από αυτές τις προσφορές το Πανεπιστήμιο οφείλει να επιλέξει την πιο συμφέρουσα γι’ αυτό – κάτι που στην πράξη συχνά δε συμβαίνει (ευνοούνται οι εταιρείες που είναι φιλικά προσκείμενες στο κυβερνών κόμμα, πραγματοποιούνται συμφωνίες «κάτω από το τραπέζι» με μίζες κλπ). Εξάλλου, τέτοιου είδους διαγωνισμοί πολλές φορές έχουν καταγγελθεί για παρατυπίες, ενώ συχνά δεν τηρούνται τα κατώτατα όρια προσφορών από μεριάς των επιχειρήσεων – με αποτέλεσμα τη μετακύλιση του κόστους στους εργαζομένους.
Το Πανεπιστήμιο επιλέγει τη λύση των εργολαβιών για πολλούς λόγους – κυρίως γιατί αποφεύγονται η γραφειοκρατία και οι διαδικασίες προσλήψεων, ασφάλισης κλπ αλλά και οι ευθύνες σε σχέση με το καθεστώς εργασίας των υπαλληλων.
Ύστερα από την επιλογή μιας από τις προσφορές, το Α.Π.Θ. συνάπτει σύμβαση παραχώρησης με την εταιρεία της οποίας η προσφορά επιλέχθηκε.

Το δεύτερο σκέλος των νομικών σχέσεων που προκύπτουν από το εργολαβικό καθεστώς, εμπερικλείει τους εργαζόμενους και την εκάστοτε ιδιωτική εταιρεία.
Κύριο χαρακτηριστικό των συμβάσεων που συνάπτονται από τα δύο αυτά μέρη είναι αναμφισβήτητα ο ορισμένος χρόνος εργασίας (συμβάσεις ορισμένου χρόνου).

Οι εργαζόμενοι δηλαδή, δεν είναι μόνιμοι, αλλά η σύμβαση τους λήγει ανά τακτά χρονικά διαστήματα και αγωνιούν για το αν ο εργοδότης-εργολάβος θα τους την ανανεώσει ή όχι…
Παρατηρείται λοιπόν μια ευελιξία και ελαστικοποίηση στις σχέσεις εργαζόμενου – εργοδότη, χαρακτηριστικά της μετάβασης από το παραδοσιακό εργατικό δίκαιο, χαρακτηριστικό του οποίου είναι η μονιμότητα και μια τάση προστασίας του μισθωτού μέσα από διατάξεις που περιορίζουν την εργοδοτική εξουσία, στο «ελαστικό» εργατικό δίκαιο, το οποίο αμβλύνει αισθητά την προστασία αυτή προς όφελος των εργοδοτών.

Με την ελαστικοποιηση του εργατικού δικαίου ο νόμος, ακολουθώντας μια γενικευμένη τάση φιλελευθεροποίησης και αποσυνδικαλιστικοποιησης των εργασιακών και όχι μόνο σχέσεων δίνει στον εργοδότη την ευχέρεια να παραμερίζει προστατευτικές διατάξεις του παραδοσιακού εργατικού κυρίως για τον χρόνο εργασίας και το καθεστώς των απολύσεων.
Συχνό είναι και το φαινόμενο κάτω από τις εργοδοτικές πιέσεις πολλοί εργαζόμενοι να εξαιρούν τους εαυτούς τους από κάποιες προστατευτικές διατάξεις ή και να παραιτούνται από δικαιώματα που έχουν κερδίσει μέσα από απεργίες και διαπραγματεύσεις τα σωματεία τους.
Και έτσι ενώ οι συλλογικές συμβάσεις έχουν ισχύ νόμου και ρυθμίζουν τα βασικότερα σημεία της σχέσης εργασίας πάντα προνομιακά για τον εργαζόμενο, δεν μπορούν δηλαδή να προβλέπουν τίποτα δυσμενέστερο από αυτά που προβλέπει γενικά ο νόμος, οι ατομικές αυτές ελαστικές συμβάσεις παρακάμπτουν αυτό το σκόπελο οδηγώντας τους εργαζομένους σε καθεστώς πλήρους εκμετάλλευσης και ανασφάλειας με τις ευλογίες του εργατικού δικαίου.
Έχουμε έτσι ένα εργατικό δίκαιο που αντί να προστατεύει τον αδύναμο, προστατεύει τον δυνατό, παίρνοντας πίσω πολλά από τα κεκτημένα του εργατικού κινήματος.

Τα φαινόμενα αυτά είναι παρά πολύ συχνά στους εργαζόμενους των εταιρειών εργολαβίας καθώς είναι, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, ανειδίκευτοι μετανάστες – ομάδες που ως γνωστόν είναι από τις πιο ευάλωτες και γίνονται ακόμη πιο εύκολα έρμαιο στα χέρια των εργοδοτών. Σε πολλές περιπτώσεις αδυνατούν να διαπραγματευτούν τις συμβάσεις, το περιεχόμενο των οποίων συχνά ούτε καν γνωρίζουν. Σπάνια οργανώνονται σε συνδικάτα, επομένως δεν μπορούν να δράσουν ή να διεκδικήσουν συλλογικά. Μένουν έτσι έκθετοι απέναντι στον εργοδότη, και συχνά σε ένα κλίμα τρομοκρατίας που καλλιεργείται με απειλές, παρενοχλήσεις και συνεχείς μετακινήσεις, οι οποίες έχουν συνήθως μορφή τιμωρίας.

Το καθεστώς των εργολαβιών έχει τεθεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ελαστικοποίησης των σχέσεων εργασίας, και της ανάγκης για νέες μορφές εργασίας που ήρθαν να θεσμοθετηθούν από μια σειρά νομοθετημάτων –κυρίως μετά το 2000 – που αφορούν τη μερική απασχόληση, τις εταιρείες μεσιτείας (π.χ. Adecco), τις εργολαβίες κ.ά. Κι όλα αυτά, σε συνδυασμό με την φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση και την επικράτηση του ατομικισμού στις ζωές μας.

ΖΗΤΑΜΕ ΝΑ ΠΑΨΕΙ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΝ ΕΡΓΟΛΑΒΙΩΝ ΣΤΟ Α.Π.Θ.

ΜΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ Α.Π.Θ.

ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ ΥΠΟ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΜΟΝΙΜΗΣ, ΑΞΙΟΠΡΕΠΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΑΘΕΡΗΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ

(Το παραπανω κείμενο γραφτηκε και διανεμηθηκε στο πλαισιο της πρωτοβουλιας για την κοινη δραση εναντια στις εργολαβιες στο ΑΠΘ)