Σάββατο 22 Μαρτίου 2008

ΠΕΡΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ...

Οι τελευταίες δεκαετίες χαρακτηρίζονται από την υποχώρηση του κοινωνικού κράτους σε σχεδόν όλες τις εκφάνσεις του.
Εισαγωγή ιδιωτικών κριτηρίων στην παιδεία, την υγεία, ιδιωτικοποιήσεις με έσχατο παράδειγμα την περίπτωση των λιμανιών και βέβαια το ζήτημα της μεταρρύθμισης της κοινωνικής ασφάλισης.
Ενόψει των εξελίξεων αυτών μελετήσαμε εργατικό δίκαιο, δίκαιο κοινωνικών ασφαλίσεων, την έκθεση Σπραου, το νόμο Ρεππα και τις σχετικές συζητήσεις στη βουλή.
Επίσης βοηθηθήκαμε από το προσωπικό διάβασμα και τα βιώματα μας.





Τα θεμέλια της μεταρρύθμισης στο ασφαλιστικό έχουν τεθεί χρόνια τώρα με τις εξευτελιστικά χαμηλές συντάξεις, τη μαύρη εργασία, και την καταλήστευση των ταμείων από τις διάφορες κυβερνήσεις από τους εργοδότες αλλά και κάποιους συνδικαλιστές.
Επιπλέον έχει εξαπολυθεί μια ιδεολογική επίθεση προς κάθε τι δημόσιο με αιχμή την αναποτελεσματικότητα, την διαφθορά, την ανεπάρκεια των δημόσιων υπηρεσιών και λειτουργιών η οποία σε συνδυασμό με την υποχρηματοδοτηση έχει κάνει μεγάλο μέρος της κοινωνίας να φωνάζει : «ιδιωτικοποιείστε τα όλα να σωθούμε!» και κατά δεύτερο βέβαια λόγο όπως είναι φυσικό: «ο σωσων εαυτω σωθειτο!»


Ο ατομικός δρόμος φαίνεται να κυριαρχεί στις συνειδήσεις του κόσμου ο οποίος βρίσκεται περικυκλωμένος με προβλήματα που συχνά δε λύνονται.
Η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού λοιπόν τίθεται κ μέσα στο γενικό πλαίσιο της διάλυσης της κοινωνικής συνοχής κ αλληλεγγύης κ της προώθησης της ατομοκρατίας στις κοινωνίες .

Έτσι ερχόμαστε και στην υποχώρηση του κοινωνικού κράτους και στην ανατροπή του κοινωνικού συμβολαίου. Από το κράτος που χορήγει παροχές στον πολίτη και παρεμβαίνει ώστε να εξομαλύνει τις κοινωνικές αντιθέσεις περνάμε σε ένα κράτος που τίθεται στο παρασκήνιο και αφήνει το πεδίο ελεύθερο στους παράγοντες της οικονομίας να καθορίζουν τις εξελίξεις κατά βούληση…

Κριτήρια ανταποδοτικότητας μπαίνουν παντού και η επιδίωξη κέρδους εισβάλλει σε όλους τους τομείς, στην υγεία ,την παιδεία και γιατί όχι? Στην ασφάλιση.

Επίσης τελευταία παρατηρούμε και τον μεγάλο μετασχηματισμό στην εργασία με την εισαγωγή ελαστικών μορφών απασχόλησης.
Ο πλήρως απασχολούμενος αντικαθίσταται σταδιακά από τον μερικώς απασχολούμενο, τον εκ περιτροπής εργαζόμενο, τον εργαζόμενο αλά καρτ, τον ενοικιαζόμενο εργαζόμενο, και γενικά τον επισφαλή εργαζόμενο.
Αυτός ο μετασχηματισμός γίνεται προκειμένου να ενισχυθεί η ελαστικότητα της αξιοποίησης της εργάσιας απο τις επιχειρισεις. Το ζητούμενο πλέον για τους επιχειρηματίες είναι να εχουν την εργασία τη στιγμή που την έχουν ανάγκη, για οσο χρονο την εχουν αναγκη, ενισχύοντας ετσι την ανταγωνιστικοτητα τους στην αγορα.
Ισως δείχνει επιπλέον ότι με την ανάπτυξη της τεχνολογίας η ανθρωπινή εργασία γίνεται όλο και λιγότερο απαραίτητη για την διαδικασία παραγωγής, έχουμε δηλαδή ένα πλεόνασμα άχρηστης εργασίας...
Η ανεργία μετατρέπεται σε μερική ανεργία και ο χρόνος εργασίας μέλλεται να βαίνει συνεχώς μειούμενος. Ταυτόχρονα με την οικονομική παγκοσμιοποίηση οι επιχειρήσεις ζητούν φτηνά εργατικά χέρια στον τρίτο κόσμο αφήνοντας στρατιές ανέργων στον αναπτυγμένο κόσμο.
Εδώ έρχεται και το ισχυρότερο πλήγμα στην κοινωνική ασφάλιση καθώς αρχίζει να διαφαίνεται ανάγκη αλλαγής του τρόπου σύνδεσης της εργασίας με την ασφάλιση. Αν η εργασία πλέον δεν μπορεί να αποτελεί την πηγή της σύνταξης μας η ιδιωτική ασφάλιση- επένδυση για τα γηρατειά φαίνεται σε πολλούς ακόμα πιο ελκυστική..


Σε αυτό το κλίμα έρχεται το νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό.
Οι υπερασπιστές του λένε ότι εξαιτίας του δημογραφικού προβλήματος με λίγους εργαζομένους και πολλούς συνταξιούχους τα χρήματα δεν φτάνουν για τις συντάξεις. Το επιχείρημα αυτό ακούγεται όλο και λιγότερο πειστικό αν αναλογιστεί κανείς τις δυνατότητες παράγωγης πλούτου μέσα από την εργασία υπό τις σύγχρονες τεχνολογικές συνθήκες…

Τώρα, οι συγκεκριμένες αλλαγές που εισάγει η κυβέρνηση είναι οι εξής:
Ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων προκειμένου τα υγιή να διασώσουν τα ελλειμματικά κ έτσι να μαγειρευτούν τα ελλείμματα. τα προβλήματα που οδήγησαν στην κρίση των ταμείων έτσι κρύβονται και το κόστος πληρώνουν οι εργαζόμενοι. Συγκεκριμένα, ενοποιούνται υποχρεωτικά τα Ταμεία Κύριας Ασφάλισης και περιορίζονται οι παροχές προοπτικά προς τους ασφαλισμένους στο χαμηλότερο επίπεδο και ενοποιούνται και τα Ταμεία Επικουρικής Σύνταξης και περιορίζονται οι επικουρικές συντάξεις στο 20%.
Αυξάνονται τα όρια ηλικίας για τις γυναίκες, τους νέους εργαζόμενους, τους εργαζόμενους στα Β.Α.Ε. και ιδιαίτερα για τις μητέρες.Εδώ γίνεται επίκληση της ισότητας των 2 φύλων. Βέβαια κανείς δε μιλεί για ισότητα στο ύψος των μισθών, στην πρόσβαση στην απασχόληση, στην κάλυψη ανώτατων θέσεων . Και ρωτάμε: γιατί να καταργηθεί η πρόωρη σύνταξη για τις μητέρες και να μην καθιερωθεί πρόωρη σύνταξη και για τους πατέρες όπου αυτη ειναι κοινωνικά αναγκαια?


Αλλά οι μεταρρυθμίσεις δεν πρόκειται να περιοριστούν εδω. Το νομοσχέδιο αυτό θα ακολουθηθει από σειρά άλλων με τελικό στόχο την εναρμόνιση του ελληνικού διανεμητικού ασφαλιστικού συστήματος στις επιταγές του ΟΟΣΑ κ της έκθεσης Σπραου.

Ο στόχος είναι το ακόλουθο μοντέλο

1. Η πρώτη κατεύθυνση αφορά τη χορήγηση μιας ελάχιστης σύνταξης, ενός προνομιακού βοηθήματος που θα προέρχεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

2. Η δεύτερη κατεύθυνση αφορά τη χορήγηση κύριας σύνταξης σε καθαρά ανταποδοτική βάση από επαγγελματικά ταμεία, όπως Αμερική. Η κύρια σύνταξη θα βασίζεται πλήρως στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα, δηλαδή στη διοχέτευση των αποθεματικών των ταμείων σε αμοιβαία κεφάλαια και μετοχές στο χρηματιστήριο. Ήδη έχει συσταθεί Α.Ε. που διαχειρίζεται εν λευκώ τα αποθεματικά του ΙΚΑ και άλλων ταμείων στο «όνομα της αξιοποίησης της περιουσίας των ταμείων».

3. Η τρίτη κατεύθυνση αφορά την επέλαση των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών που θα ζήσουν ακόμα καλύτερες μέρες στον τομέα της σύνταξης και της περίθαλψης καθώς τα ταμεία θα βυθίζονται σε τέλμα. Τα περιθώρια για την αύξηση των κερδών τους είναι τεράστια καθώς όσοι εργαζόμενοι έχουν την οικονομική δυνατότητα θα στρέφονται σε αυτές για την κάλυψη των αναγκών τους.

Το ερώτημα που προκύπτει σε αυτό το σημείο είναι τι κάνουμε απέναντι σε όλα αυτά?

Η οικονομία παγκοσμιοποιειται, η εκμεταλλευτική διαδικασία αλλάζει, η εργασία ελαστικοποιειται προς όφελος της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας και το κοινωνικό κράτος αλλά και κάθε υποψία δημοσίου είναι σε υποχώρηση.

Απέναντι σε αυτήν την επίθεση δεν μπορούμε να αντιτάξουμε παρά τους εαυτούς μας. Συνδιοργανώνουμε εκδήλωση με άλλα αυτόνομα σχήματα προκειμένου να ενημερωθούμε και να ενημερώσουμε, στις 18 Μαρτίου στο Πολυτεχνείο.
Συμμετέχουμε στην πορεία στις 19 Μαρτίου.

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

apo tis liges kales analyseis poy exo diabasei gia to asfalistiko.
poias xronias einai h ekthesh spraou?

Ανεξάρτητοι ΦΟΙτητές ΝΟμικής είπε...

@ ανώνυμο:

Σ'ευχαριστούμε...

Όσο για τις πληροφορίες που ζητάς,η επονομαζόμενη ως "έκθεση Σπράου" προέκυψε από την επιτροπή για την εξέταση της μακροοικονομικής πολιτικής τον Οκτώβριο του 1997.
Η εν λόγω επιτροπή αποτελείτο από τους: Ιωάννη Σπράο, σύμβουλο διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, ως πρόεδρο, Αναστάσιο Γιαννίτση, οικονομικό σύμβουλο του πρωθυπουργού, Ιωάννη Κουσουλάκο, γενικό γραμματέα του Υπουργείου Οικονομικών, Γι­ώργο Γλυνό, σύμβουλο του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ιωάννη Στουρνάρα, πρόεδρο του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, Νίκο Γκαργκάνα, υποδιοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, Βα­σίλη Δρουκόπουλο, επιστημονικό διευθυντή του ΚΕΠΕ και Πλάτωνα Τήνιο, ειδικό σύμβου­λο του πρωθυπουργού, ως μέλη. (Στην έκθεση πάντως αναφέρεται ότι ο Δρουκόπουλος δε συμμετείχε στις συνε­δριάσεις.)

Ανώνυμος είπε...

Παιδιά, είναι εξαιρετικά συγκροτημένη η ανάλυση που κάνετε πάνω στο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης και δείχνει πως μελετήσατε ουσιωδώς το ζήτημα πριν αποφασίσετε να τοποθετειθείται πάνω σε αυτό.
Παρόλα αυτά, όμως, φοβάμαι πως δυσκολεύεστε να απεμπλακείτε από καθιερωμένα "αριστερά" συστήματα σκέψης. Ίσως να μην επιθυμείτε να εγκλωβίσετε την πολιτική σας πίσω από φθαρμένες ταμπέλες αλλά είναι εμφανές το υπόβαθρο στο οποίο στηρίζεστε. Βλέπετε την κοινωνικο-οικονομική εξέλιξη σαν να είναι καθοδηγούμενη από μια αυστηρή νομοτέλεια που οδηγεί το ασφαλιστικό σύστημα σε αδιέξοδο!! Αυτό είναι και το βασικό λάθος του Μαρξ στις δικές του αναλύσεις. Ξεπεράστε το!!
Η ανατροπή της σχέσης εργαζομένων-συνταξιούχων καθιστά επιτακτική την ανάγκη για εξεύρεση νέων πόρων. Ο συνολικός πλούτος που παράγουν οι σημερινές κοινωνίες μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του ΣΚΑ. Όμως, στα πλαίσια της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, οι περιορισμοί που μπορούν να τεθούν στο μεγάλο κεφάλαιο σε εθνικό επίπεδο είναι συγκεκριμένοι. Κράτη-παράδεισοι για τους μεγαλοκαρχαρίες, που δεν διαθέτουν κανένα θεσμικό πλαίσιο προστασίας του εργαζομένου ή του περιβάλλοντος, ασκούν πίεση προς την κατεύθυνση της αποδόμησης του δικού μας κοινωνικού κράτους.
Η στάση μας απέναντι σε αυτήν την κατάσταση δεν μπορεί να είναι η απλή διαπίστωση της κρίσης! Αν θέλετε να αποτελέσετε προοδευτική δύναμη πρέπει να επιστρατεύσετε την φαντασία σας, να πάψετε να διακατέχεστε από μια έμφυτη φοβικότητα προς το σύστημα και να δώσετε συγκεκριμένες απαντήσεις.
Για εμένα η προοδευτική αντιπρόταση πάνω σε αυτό το ζήτημα κινείται πάνω σε 2 άξονες:
-Σε εθνικό επίπεδο βρίσκουμε εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης για να εξασφαλίσουμε την βιωσιμότητα του συστηήματος, οι οποίοι δεν θα μειώνουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας
-Σε υπερεθνικό επίπεδο, αγωνιζόμαστε για την κατοχύρωση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων παγκόσμια. Πρέπει να κατανοήσουμε οτι εάν βοηθήσουμε τον Κινέζο εργάτη να ξεφύγει από το καθεστώς εκμετάλλευσης, τα κινεζικά προιόντα θα πάψουν να έχουν τη σημερινή δυναμική που προκαλεί προβλήματα στην ευρωπαική οικονομία αφού θα αυξηθεί το κόστος παραγωγής τους, δηλαδή θα χάσουν το συγκριτικό πλεονέκτημα που τα καθιστά ανταγωνιστικά.
Αυτά τα λίγα στο τραπέζι του διαλόγου από τη μεριά μου!

Θα τα πούμε και από κοντά!
Στέφανος

Υ.Γ. Σας εύχομαι ειλικρινά καλή επιτυχία αν και οι επιλογές μου με εντάσσουν σε άλλη πολιτική συλλογικότητα.

Ανεξάρτητοι ΦΟΙτητές ΝΟμικής είπε...

@ Στέφανο:

Ευχαριστούμε πολύ φίλε Στέφανε.

Για μας είναι απαραίτητο πριν φτάσουμε στην παραγώγη (συν)θέσης πάνω σε κάθε ζήτημα με το οποίο ασχολούμαστε να το εξετάζουμε πολύπλευρα και μεθοδικά. Κι αυτό το θεωρούμε ζήτημα πρωταρχικά ουσιαστικό και όχι απλά διαδικαστικό.

Σε καμία περίπτωση δεν αντιλαμβανόμαστε την πορεία των μεταρρυθμίσεων του ασφαλιστικού ως καθοδηγούμενη από μια αυστηρή νομοτέλεια. Γι'αυτό ακριβώς προτάσσουμε τα κοινωνικά κινήματα και την κοινωνική αλληλεγγύη. (Παρόλ'αυτά θα μας ενδιέφερε να μάθουμε από ποιο σημείο του κειμένου προέκυψε αυτή η εντύπωση...) Πιστεύουμε απλά πως προκειμένου να κατανοήσεις και να ερμηνεύσεις μια συγκεκριμένη νομοθετική μεταρρύθμιση, είναι αναγκαίο να την εξετάσεις και εντάσσοντάς την στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού και διεθνούς σχεδιασμού. Π.χ. το να εξετάσει κανείς το ασφαλιστικό ζήτημα υπό το πρίσμα του ΟΟΣΑ και της έκθεσης Σπράου τον καθιστά ικανό να εξηγήσει πολλά πράγματα σε σχέση με την πορεία του ασφαλιστικού στην Ελλάδα, με το Νόμο Ρέππα, την πρόταση Γιαννίτση και το αρτίως αφιχθέν νομοσχέδιο του 2008.

Εντούτοις, η παρατήρησή σου για έλλειψη ενός αποκρυσταλλωμένου προτάγματος το οποίο θα δώσει μια εναλλακτική πορεία σε σχέση με τους φιλελεύθερους σχεδιασμούς δεν είναι άστοχη. Όμως κατά την αντίληψή μας βρισκόμαστε σε ένα μεταβατικό πολιτικό και οικονομικό στάδιο που χαρακτηρίζεται από την καταρρευση της σοσιαλδημοκρατικής πρότασης. Παράλληλα έχουμε ένα δομικό μετασχηματισμό της φιλελεύθερης οικονομίας στο πλαίσιο και μιας οικονομικής ύφεσης. Η πορεία αυτού του μετασχηματισμού και οι πραγματικές του συνέπειες είναι δύσκολο να περιγραφούν και να ερμηνευθούν σε αυτή τη φάση, παρά μόνο σε αδρές γραμμές. Επιπλέον, οι παραδοσιακοί κοινωνικοί συσχετισμοί και συμμαχίες στο πλαίσιο των αλλαγών αυτών έχουν διαταραχθεί. Π.χ. οι εργατικοί συνδικαλιστικοί φορείς είναι διασπασμένοι λόγω της ελαστικής εργασίας και δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις εξελίξεις, με αποτέλεσμα η πρωτοβουλία για τη διαπραγμάτευση των εργασιακών θεμάτων να περνάει στα χέρια των εργοδοτών. Στο πλαίσιο αυτής της κατάστασης πιστεύουμε ότι πρέπει πρώτα να προσπαθήσεις να αναλύσεις και να κατανοήσεις τι συμβαίνει και να μην καταθέτεις επιπόλαια προτάγματα. Καλή η φαντασία και η δημιουργικότητα, αλλά πάνω σε γερές και υπέυθυνες βάσεις. Μόνο από εκεί μπορεί να προκύψει μια προοδευτική αντιπρόταση.

Κατά την άποψη μας το δημογραφικό πρόβλημα είναι ο τελευταίος τροχός της αμάξης στο ζήτημα του ασφαλιστικού. Το νευραλγικό σημείο είναι η αποσύνδεση του ασφαλιστικού συστήματος από την εργασία. Βλέπε το κείμενό μας επ'αυτού... Κι ούτε θεωρούμε βιώσιμη, μέσα στο πλαίσιο της οικονομικής παγκοσμιοποίησης, που πολύ εύστοχα αναφέρεις κι εσύ, την πρόταση περί σύνδεσης του ασφαλιστικού με τη φορολογία, πράσινη, κόκκινη ή κίτρινη (βλέπε προτάγματα τύπου "το κόστος να πληρώσουν το κράτος κι οι εργοδότες"). Δεν είναι η "έμφυτη φοβικότητα" που μας εμποδίζει, αλλά η υπευθυνότητά μας. Η πολιτική μας αναζήτηση δε σταματάει σε καμία περίπτωση σ'αυτό το κείμενο. Συνεχίζουμε μέχρι το πρόταγμα, και τα όποια βήματα προόδου προς αυτή την κατεύθυνση θα τα καταθέτουμε προς δημόσια συζήτηση.

Σε ό,τι αφορά τους άξονες που θέτεις:
σε εθνικό επίπεδο, δε διαφωνούμε, Στέφανε, αλλά ούτε εσύ βλέπουμε να δίνεις κάποιο ξεκάθαρο πρόταγμα είναι η αλήθεια...
σε υπερεθνικό, συμφωνούμε κι επαυξάνουμε, και επίσης προτάσσουμε τη χειραφέτηση της Αφρικής και την παγκόσμια ειρήνη (στο φούρνο με πατάτες)... :)

ΥΓ. Σου ευχόμαστε κι εμείς ειλικρινά καλή επιτυχία στις πολιτικές σου αναζητήσεις.